جعبه‌های ضد انفجاریا جانکشن باکس یا باکس ضد انفجار یکی از تجهیزات حیاتی در صنایعی هستند که با خطر انفجار و تعریق مواد خطرناک و اشعه‌های مضر مواجه هستند. این تجهیزات از مواد مختلفی ساخته می‌شوند و وظیفه حفاظت از اپراتورها و تجهیزات در محیط‌های خطرناک را دارا هستند. در این مقاله به بررسی جعبه‌های ضد انفجار، اجزاء مهم آنها و کاربردها می‌پردازیم.
اطلاعات کامل در خصوص تجهیزات ضد انفجار
مشاهده کنید
اجزاء مهم جعبه‌های ضد انفجار، باکس ضد انفجار
- مواد ساخت: جعبه‌های ضد انفجار از موادی مانند فولاد ضد زنگ، آلومینیوم یا فولاد کربنی ساخته می‌شوند. این مواد از خصوصیات مقاومت در برابر ضربه و تحمل دماهای بالا برخوردار هستند.
- پنل‌های مقاوم به ضربه: جعبه‌های ضد انفجار دارای پنل‌های مقاوم به ضربه و ضد شوک هستند که از آسیب جسمانی به داخل جعبه جلوگیری می‌کنند.
- درپوش‌های ضد انفجار: جعبه‌های ضد انفجار دارای درپوش‌های مخصوصی هستند که از نفوذ گازها و گرد و غبار به داخل جعبه جلوگیری می‌کنند.
- ترمینال‌ها و کانکشن‌ها: جعبه‌های ضد انفجار( جانکشن باکس) دارای ترمینال‌ها و کانکشن‌ها برای اتصال سیم‌ها و تجهیزات داخلی هستند. این ترمینال‌ها معمولاً با استانداردهای ضد انفجار سازگار هستند.
- مهره‌ها و رینگ‌ها: باکس های ضد انفجار دارای مهره‌ها و رینگ‌های مخصوصی برای مهره‌گذاری تا از نفوذ غیرمجاز جلوگیری شود.
کاربردهای جعبه‌های ضد انفجار:
- صنایع نفت و گاز: در محیط‌هایی که خطر انفجار و اشتعال مواد وجود دارد، جعبه‌های ضد انفجار برای محافظت تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌شوند.
- معادن: در معادن و محیط‌های مشابه، جعبه‌های ضد انفجار برای محافظت تجهیزات از غبار و مواد معدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پتروشیمی و شیمیایی: در صنایع پتروشیمی و شیمیایی، جعبه‌های ضد انفجار به منظور حفاظت از تجهیزات در برابر تعریق و انفجار مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- صنایع متالورژی: در محیط‌های با دماهای بالا و وجود ذرات گرد و غبار، جعبه‌های ضد انفجار برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- خطوط انتقال انرژی: در خطوط انتقال انرژی برق، گاز و نفت، جعبه‌های ضد انفجار جهت حفاظت از تجهیزات کنترلی استفاده می‌شوند.
- صنایع غذایی و دارویی: در بخش‌هایی از صنایع غذایی و دارویی که به دلیل وجود مواد قابل اشتعال خطر انفجار وجود دارد، جعبه‌های ضد انفجار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع باکس ضد انفجار یا جانکشن باکس ( جعبه ضد انفجار) از لحاظ جنس جعبه:
- جعبه‌های فولادی (Steel Enclosures):
-
- مناسبی برای محیط‌های خشک و خرابی خورده نیستند.
- مقاوم در برابر شوک و ضربات می‌باشند.
- با دیگر تجهیزات تطبیق آسان دارند.
- جعبه‌های آلومینیومی (Aluminum Enclosures):
-
- سبک‌تر از جعبه‌های فولادی هستند.
- مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و تغییرات دما می‌باشند.
- مناسب برای محیط‌های خشک و تا حدی خرابی خورده هستند.
- جعبه‌های پلاستیکی (Plastic Enclosures):
-
- سبک‌ترین گزینه هستند.
- مناسب برای محیط‌های خشک و تری، اما در برابر حرارت و شوک مکانیکی ضعیف هستند.
- مقاومت به شوک‌های الکتریکی و الکترومغناطیسی دارند.
- جعبه‌های گرافیتیت (GRP Enclosures):
-
- مناسب برای محیط‌های مرطوب و شرایط خشکی می‌باشند.
- مقاوم در برابر شیمیایی‌ها و تغییرات دما هستند.
- معمولاً سبک‌تر از جعبه‌های فولادی هستند.
کاربردها و مزایای هر نوع:
- جعبه‌های فولادی:
-
- کاربردهای شناخته شده در محیط‌های صنعتی سنگین و مکان‌های عمومی دارند.
- مناسب برای حفاظت از تجهیزات در برابر شوک‌های مکانیکی.
- جعبه‌های آلومینیومی:
-
- معمولاً برای کاربردهای داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- مزیت اصلی آنها در مقاومت به زنگ‌زدگی و تا حدی وزن سبک‌تر نسبت به فولادی‌هاست.
- جعبه‌های پلاستیکی:
-
- به عنوان یک گزینه اقتصادی برای محیط‌های خشک و تری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- مناسب برای کاربردهای الکتریکی کوچک و پروژه‌های کوچک.
- جعبه‌های گرافیتیت (GRP):
-
- کاربردهای گسترده‌ای در صنایع پتروشیمی و تولید محصولات شیمیایی دارند.
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی و شرایط محیطی از مزایای اصلی آن‌هاست.
- سبک‌تر از جعبه‌های فولادی بوده و در مواقعی که وزن مهم باشد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع باکس ها ضد انفجار از لحاظ دره محافظت:
نوع‌های مختلف جعبه‌های ضد انفجار بر اساس درجه محافظت در استانداردهای مختلفی مطرح شده‌اند. دو از مهمترین انواع درجه محافظت در این زمینه شامل موارد زیر می‌شوند:
- EXd (Explosion Proof – Flameproof):
-
- درجه محافظت EXd یکی از محبوب‌ترین انواع جعبه‌های ضد انفجار است.
- در این نوع، جعبه به گونه‌ای طراحی شده است که در صورت انفجار، احتمال ورود حرارت و اشتعال به محیط خارجی کمتر می‌شود.
- جعبه‌های EXd عموماً دارای قفسه‌های مسی می‌باشند که جریان‌های ناخواسته ورودی را متوقف می‌کنند.
- این انواع جعبه معمولاً در محیط‌هایی با خطر انفجار گازهای قابل اشتعال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- EXe (Increased Safety):
-
- درجه محافظت EXe از نوع افزایشی ایمنی می‌باشد که به منظور کاهش احتمال وقوع انفجار و اشتعال، جلوگیری می‌کند.
- این انواع جعبه‌ها به وسیله طراحی‌های ویژه از ورود بخارات یا گرد و غبار به داخل جعبه جلوگیری می‌کنند.
- EXe معمولاً برای محیط‌هایی با خطر انفجار گازها، مایعات و گرد و غبار کاربرد دارد.
توجه:
در کنار این دو درجه محافظت، در استانداردهای مختلف می‌توان دیگر درجات محافظتی مانند EXn (Non-Sparking), EXi (Intrinsic Safety), EXp (Purge and Pressurization) و غیره را نیز مشاهده نمود. هر کدام از این درجات به افرادی که در زمینه انفجار مشغول به کار هستند، امکان انتخاب مناسب‌ترین نوع جعبه ضد انفجار را می‌دهند تا بر اساس مخاطرات محیط کار و استانداردهای مربوطه عمل کنند.
انتخاب نوع مناسب باکس های ضد انفجار بستگی به محیط کاری، خطرات موجود، ویژگی‌های محیطی، و بودجه دارد. این انتخاب باید با استانداردها و مقررات مربوطه هماهنگ باشد تا ایمنی و عملکرد بهینه تضمین شود.
تمامی این اجزاء و کاربردها به منظور تضمین ایمنی و عملکرد مطمئن در محیط‌های خطرناک از جعبه‌های ضد انفجار بهره می‌برند. طراحی و انتخاب صحیح این تجهیزات بسیار حیاتی است و باید با استانداردها و مقررات مربوطه هماهنگ باشد.
